Grieg sin klaverkonsert i a-moll er ein av dei mest spelte klaverkonsertane,
og i si hovudoppgåve frå 2006 nyttar Ådne Meling fem nyare innspelingar av klaverkonserten
som utgangspunkt for å studera musikalsk uttrykk. I denne artikkelen presenterast
ei oppsummering av arbeidet
Grieg sin klaverkonsert i a-moll er ein av dei mest spelte klaverkonsertane.
Hovudoppgåva til Ådne Meling frå 2006 har tittelen ”Konturar av interaksjon:
Om
uttrykk og veremåtar i fem innspelingar av Klaverkonsert i a-moll av Edvard Grieg.”
Hovudoppgåva brukar fem nyare innspelingar av klaverkonserten som utgangspunkt
for å studera musikalsk uttrykk.
Oppgåva baserer seg for det første på den såkalla
konturteorien for musikalsk representasjon, som seier at mennesket har nedarva
ein tendens til umedvite å oppleva musikk som ein analogi til menneskelege uttrykk
generelt. Oppgåva baserer seg for det andre på sosial interaksjonsteori, som analyserer
menneskelege kjensler i samband med sosial interaksjon.
Konturteorien for musikalsk representasjon samt teoriar om kjensler i menneskeleg
interaksjon blir brukt som bakgrunn for analysane av dei utvalde innspelingane.
Det har vore skepsis blant somme musikkvitarar til om musikk kan representera
kjensler og uttrykk, men oppgåva tek utgangspunkt i nyare filosofi, der er det
konsensus om at det er rimeleg å tala om slik representasjon.
Hovudoppgåva studerer dei utvalde innspelingane med bakgrunn i forholdet mellom
behovet for autonomi og behovet for samhald i sosiale relasjonar. Oppgåva peikar
på somme musikalske gestar som relasjonelle, mens andre gestar blir forstått som
distanserande. Meininga i den musikalske gestikken er i følgje oppgåva delvis
universell, men også kulturell og kognitiv bakgrunn hos lyttaren vil vera medverkande
for kva slags tolkingar av uttrykket i innspelingane som er moglege.
Musikkvitskapen har utvikla apparat av omgrep for å analysera partitur av klassisk
musikk, men apparat for å analysera innspelingar er ikkje så utvikla. I tillegg
til å prøva å forstå uttrykket og veremåtane i dei fem innspelingane som blir
studert, er det derfor ein ambisjon i hovudoppgåva å gje eit generelt tilskot
til teoriutvikling for analysar av det klingande materialet som blir produsert
av utøvarar av klassisk musikk.
Ådne Meling er utdanna cand philol med hovudfag i musikkvitskap frå 2006.
|